Türkiye Çip Krizinde Ne Durumda, Çıkış Yolu Var Mı?
Yongatek Genel Müdürü Ali Baran: “Savunma Endüstrisinde çip tasarımı noktasında elde ettiğimiz özgüven ve teknolojik gelişmeleri gerçek manada sanayiye aktarabilmek için ülkemizde kesinlikle çip tasarım ve üretim yeteneğinin oluşturulması gerektiğine inanıyoruz. Burada öncelikle çip tasarım meskenlerini oluşturarak ülkemizde bu bahiste uzman insan sayısını artırmamız gerekiyor. Bu kapsamda üniversitelerimize de çok kıymetli misyonlar düşüyor. Bilhassa çip yazılımlarının geliştirilmesi noktasında akademik çalışmalar bu alanda uzun vadede ülke olarak değerli ilerlemeler kaydetmemizi sağlayacak. Sonrasında da yavaş yavaş yerli tasarlanan çiplerin kullanılması özendirilerek/desteklenerek kısmi de olsa ithalatın önüne geçilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Orta ve uzun vadede kesinlikle ülkemizde çip üretim fabrikalarının kurulmasını hedeflemeliyiz.” diyor.
Pandemi sürecinde dünya geneline yayınlan mobilite, uzaktan çalışma ve eğitim üzere bahisler tablet, bilgisayar, cep telefonu ve gibisi elektronik eserlere olan talebi katlarken çip krizini de beraberinde getirdi. Uzmanlara nazaran aslında çip krizi dijitalleşmede artan yoğunluk nedeniyle zati bekleniyordu fakat pandemi krizi erkene çekti. Keza, çip kesimine yönelik yapılan araştırmalarda 2023 yılına kadar üretilecek çip sayısının 2019’un 2 katı olacağı öngörülüyordu. Dünyanın en büyük çip üretim şirketi olan TSMC’nin üretim sayıları da incelendiğinde 2020’de ürettiği çip sayısı bir evvelki yıla nazaran yaklaşık 21 artış gösterdiği görülüyor. Bilhassa 5G, Uydu Haberleşmesi, Otomotiv ve IoT kesiminde olan gelişmelerin çiplere olan talebi önümüzdeki yıllarda daha da artırırken çip krizinin derinleşmesine neden olacağı düşünülüyor.
“Ülkeler bundan sonraki sürece odaklanıp çip bölümüne yönelik yatırımları artırmalı”
Birçok ülkenin ve dalın etkileneceği bu krizi aşmak için pek çok ülkede farklı uygulamaların hayata geçirildiği görülüyor. ABD’nin TSMC’ye fabrikaları Amerika hudutları içinde kurma koşulu getirmesi, Avrupa’nın alternatif çip fabrikaları kurmak için çalışmaları hızlandırması bu tedbirlerden kimileri. Lakin uzmanlara nazaran bu periyotta alınacak kararların pek süratli uygulanamayacağı da aşikar. Çünkü çip üretim süreçleri incelendiğinde bir çip üretiminin binlerce adımı ve tedarik zinciri noktasında geçmesi gereken onlarca hudut kapısı bulunuyor. “Ülkelerin bundan sonrasına odaklanarak çip dalına yönelik yatırımlarını ağırlaştırması gerekiyor.” diyen Ali Baran, Yongatek’in Teknopark İstanbul’daki Ar-Ge ofisinde önemli uzaklıklar kat ettiğini ve çip dizaynının birinci evresi olan kendi IP (Intellectual property) lerini oluşturarak ikinci basamak olan SoC (System on Chip) yahut ASIC (Application Specific Integrated Circuit) oluşturma etabına geldiklerini tabir ediyor.
Türkiye’de çip fabrikası kurulabilir mi?
Yongatek Genel Müdürü Ali Baran’a nazaran çip fabrikası kurmak önemli maliyetler gerektiriyor. Bir çip fabrikası ortalama 5-6 milyar dolarlık bir bütçe gerektiriyor. Münasebetiyle bu tip yatırımların lakin devlet eli yahut çok büyük yatırımcılarla mümkün olacağı düşünülüyor. Yongatek olarak tasarım konutu kurmaya odaklandıklarını tabir eden Baran Türkiye’de çip fabrikası kurulması kararı alınırsa her türlü dayanağı vermeye hazır olduklarının altını çiziyor. Halihazırda tasarladığı çipleri Malezya ve Tayvan’da ürettiren şirket Türkiye’de bir fabrika kurulması halinde bu üretimleri ülkemize rahatlıkla kaydırabilecek.
Çip krizinden ülkemizdeki teknoloji üreticileri nasıl etkilenecek?
Her ülkede olduğu üzere ülkemizin de yakın vakitte bçip krizinde olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Çip tedarik süreçlerinin kısa ve uzun vadede uzaması bekleniyor. Bu durum uzun vadede birtakım stratejik eserlere ulaşılmasını engelleyebilir. Bilhassa savunma sanayiinde FPGA çiplerinin ve kartlarının temini açısından dert yaşanabileceği düşünülüyor. Buradaki tedarik süreçlerinin daha da uzaması yürüyen birçok projeyi direkt etkileyecek üzere duruyor. Bunlarında kritik pek çok teknoloji projesinin takvimlerini aksatabilir.
Çip üretiminde yerli teknoloji neden değerli?
Yongatek Genel Müdürü Ali Baran’a nazaran başta ulusal kimlik kartları, pasaportlar ve savunma alanında kullanılacak çiplerin yerli teknolojilerle üretilmesi ulusal güvenlik açısından kaçınılmaz bir muhtaçlık olarak öne çıkıyor. Tekrar birebir biçimde yakın bir vakitte önemli ölçüde yaygınlaşacak olan Uydu Haberleşmesi ve 5G çiplerinin yerli teknolojiyle üretilmesi stratejik olarak ülkemiz için değerli yararlar sağlayacak. Önümüzdeki süreçte bu çipleri kendi üretme ihtimali olmayan ülkelerin teknolojik bağımsızlık gayelerine ulaşması hayli zorlaşacak.
Baran: “Her şeyden evvel bu yeteneğin Ulusal Güvenlik açısından bir muhtaçlık olduğunu düşünüyoruz. Biz de bu alt yapının olması uzun vadede ülkemize tedarik güvenliği sağlayacaktır. Gelişmiş ülkelere bakacak olursak hepsinde bu alt yapının olduğunu görmekteyiz. Biz de bu alt yapıları oluşturmadan sürdürülebilir bir kalkınma modeli oluşturamayacağımızın farkına varmalıyız” diyor.
“2022 içerisinde birinci 5G Haberleşmesi çipini üretmeyi planlıyoruz”
YONGATEK’in orta ve uzun vadeli maksatlarından de bahseden Ali Baran kelamlarını şöyle sonlandırıyor: “Görüntü Sürece ve Haberleşme alanında kendi IP ve çiplerimizi tasarlıyoruz. Bu kapsamda yaptığımız çalışmaların sonucunda önümüzdeki günlerde birinci Manzara Sürece gayeli SoC mizi (KIRMIK) üretime gönderiyoruz. 2022 içerisinde de birinci 5G Haberleşmesi çipini üretmeyi planlıyoruz. Birinci üretilen çipler test çipleri olacak. 2023 sonrasında da tam olarak ticari eserlere ulaşmayı hedefliyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
